AİLE HEKİMLİĞİNDE GRUPLANDIRMA REHBERİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

 

AİLE HEKİMLİĞİNDE GRUPLANDIRMA REHBERİNDE YAPILAN  DEĞİŞİKLİKLER

 

       Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinde yapılan değişiklikler sonucunda, bu değişikliklerin nasıl uygulanacağı konusunda ayrıntılı bilgi içeren "Gruplandırma Rehberi " yayınlandı. Şimdi hem Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinde yapılan değişiklikleri ve hem de bunun gruplandırma rehberine yansımalarını bu yazımızda inceleyeceğiz.

Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinin 24. maddesinde yer alan "aile sağlığı merkezinin teknik donanımı" maddesine iki yeni madde ilave edilmiştir.

1.kk) (Ek:RG-16/5/2017-30068) Spirometre veya Peakflowmeter  maddesi eklenmiştir. Bu madde her ASM için standart teknik donanımına bir tane spirometre veya Peakflowmetre bulunması şart  koşulmuştur.

2.7) (Ek:RG-16/5/2017-30068) Üç ve üzeri aile hekimliği birimi bulunan aile sağlığı merkezlerinde, aile hekimlerince aile sağlığı merkezi girişinin, bekleme alanlarının ve oda girişlerinin görüntülendiği güvenlik kamera sistemi kurulur, maddesi eklenmiştir. En çok karıştırılan bu madde olmuştur. Çünkü ASM' nin standart teknik donanımı olarak üç ve üzeri aile hekimliği birimi bulunan ASM' lere güvenlik kamera sistemi standart şart olarak getirilmesine rağmen aynı güvenlik kamera sistemi yeni gruplandırma rehberinde de ayrı bir şart olarak konmuştur. Gruplandırma rehberindeki güvenlik kamerası şartı ise; A,B,C sınıfı olan ASM' ler bir veya iki birimli olsa dahi güvenlik kamera sistemi takmakla yükümlüdür. Hangi ASM' ler güvenlik kamerası takmak zorunda değildir? Sadece bir ve iki aile hekimliği birimi olan sınıfsız veya D sınıfı olan Aile Sağlığı Merkezleri güvenlik kamerası takma zorunluluğu yoktur.

Şimdi maddeleri ayrıntılı olarak inceleyelim.

1.Hasta müracaat sistemleri: Eski gruplandırma rehberinden farklı olarak yeni gruplama rehberinde A,B,C,D tüm gruplara " bekleme alanında başvuranların sıra numarası alabilmesi için uygun elektronik sistem bulunmalıdır " şartı getirilmiştir. Bu şart tartışmalara yol açsa da bakanlığın istediği bankalardaki gibi kişinin kendi başına sıra alabileceği bir sistem istenmektedir. Birçok ASM' de kullanılan AHBS sistemi üzerinden danışmadaki tıbbi sekreterin AHBS sistemine hastanın T.C numarasını girerek verdiği sıra ile poliklinik kapısının üzerindeki monitörden hastanın sıra numarası veya adının yazdığı sıra sistemlerinin de kabul edilmesi gerektiği konusunda görüşmeler sürmektedir. Gruplandırma rehberinde yazan hasta müracaatlarının elektronik sıra takip sistemi ile yönlendirilmesi maddesine uygun olması nedeniyle bizim görüşümüze göre danışmadaki tıbbi sekreterin elektronik kayıt sistemiyle sıra vermesi kabul edilmelidir.

2.ASM' de aile planlaması için RİA uygulaması: Eski gruplandırma rehberinde aile hekimi veya aile sağlığı elemanının rahim içi araç uygulama sertifikası bulundurma ve ria takma zorunluluğu, yeni gruplandırma rehberinde tüm sınıflar için kaldırılmıştır.

3.Gruplandırmada ki müstakil oda şartı: Eski gruplandırma rehberinde her üç hekim için bir ekstra oda şartı, yeni gruplandırma rehberiyle her dört hekim için bir ekstra oda şartına dönüştürülmüştür. Buna göre, -"aşılama bebek/çocuk izlemleri odası":   ( A,B,C gruplarında) Gruplandırılmış 1,2,3 aile hekimliği birimi olan ASM' lerde soru kapsam dışıdır. -"gebe izlem ve üreme sağlığı odası " : ( A, B grubu ) Eski rehberde "gebe izlem ve aile planlaması odası " yazıyordu. Bu yüzden eski tabelaların değişmesi gerekecektir. Ayrıca eski gruplandırma rehberinden farklı olarak gebe izlem ve üreme sağlığı odasına muayene masası ve jinekolojik muayene masası olma şartı getirilmiştir. Gruplandırılmış 1,2,3 aile hekimliği birimi olan ASM' lerde soru kapsam dışıdır. -"müdahale odası" : (A grubunda ) Eski rehberden farklı olarak ilave müdahale odasında lavabo, muayene ve müdahale masası, paravan vb önlemler ile müdahale için gerekli tıbbi sarf malzemeler kullanıma hazır bulundurma şartı getirilmiştir. Gruplandırılmış 7 aile hekimliği birimi bulunan ASM' lerde soru kapsam dışıdır.

Gruplandırma dahil olan 4-7 aile hekimliği biriminin bulunduğu ASM' lerde müstakil 1 oda, 8-11 aile hekimliği birimi için 2 oda, 12-15 aile hekimliği birimi için 3 oda olmalıdır.

4.Aile Sağlığı Merkezine ait internet sayfası: Eski gruplandırma rehberinde A sınıfı AHB için, internet sayfasının aktif olması yeterli iken, yeni gruplandırma rehberinde A sınıfı AHB için, ASM ' ye ait internet sayfasının güncel olması istenmekte ve web sitesi adresinin ASM' deki panolarda ilan edilmiş olma şartı getirilmiştir.

5.Bebek Dostu Aile Hekimliği Birimi: Eski gruplandırma rehberinde olmayan bebek dostu aile hekimliği birimi olma şartı yeni gruplandırma rehberinde A,B,C,D sınıfı için şart olarak getirilmiştir. Aile hekimliği biriminin " Bebek Dostu " olduğunu gösterir belgenin bulunma şartı vardır.

6.Güvenlik Kamerası Sistemi: Eski gruplandırma rehberinde olmayan güvenlik kamerası sistemi, yeni gruplandırma rehberinde A,B,C sınıfları için güvenlik kamerası sisteminin kurulma şartı getirilmiştir. Güvenlik kamera sistemi şartnamesi olarak; ASM' nin girişinin, bekleme alanlarının ve oda girişlerinin görüntülendiği, kameraların tümünün aktif olarak kayıt yapması, kameraların ASM açık olduğu süre içinde görüntülü kayıt yapması, yapılan kayıtlar 1 ay süre ile müdürlük veya adli makamlarca talep edildiğinde ibraz edilmek üzere uygun bir yerde muhafaza edilip saklanması, kayıtların CD, DVD, flash disk veya benzer depolama aygıtları ile alınabilmesi, bekleme alanına ve ASM girişine binanın güvenlik kamerası ile görüntülü kayıt alındığına dair tabelanın asılma şartları vardır.

7.Muayene odası asgari 14 metre kare olması:  Eski gruplandırma rehberinde A sınıfı olmak için muayene odasının 14 metre kare olma şartı, yeni gruplandırma rehberiyle kaldırılmıştır. Bu durumda muayene odasının 10 metre kare olması A sınıfı için de yeterli olacaktır.

8.Emzirme odası veya bölümü: Eski gruplandırma ve yeni gruplandırma rehberinde A sınıfı için emzirme odası veya bölümü için getirilen yeni şart; emzirme bölümü oluşturulmuşsa, paravan veya perde ile oluşturulmuş olmamalı, mahremiyeti sağlayacak kapısının olma şartı getirilmiştir. Ayrıca yeni bir şart olarak emzirme odası veya bölümünde ıslak mendil bulundurma şartı getirilmiştir.

9. Personel çalıştırılması: Eski gruplandırma rehberi ve yeni gruplandırma rehberi arasında ki fark olarak personel çalıştırılmasıyla ilgili yeni rehbere şunlar eklenmiştir.

* Çalıştırılan personelin güncel çalışma gün ve saatleri yazılı olarak müdürlüğe bildirilmesi gerektiği,

* Çalıştırılan personelin kullanacağı izinler ve çalışma planındaki değişiklikler de yazılı olarak müdürlüğe önceden bildirilmiş olması gerektiği,

* Personel çalıştırılması ile ilgili herhangi bir süre kesintisi olması ( yeni personel, izin vb.) durumunda gruplandırma kriterlerinin devamı bakımından aile hekimine 1 yılda toplamda 14 güne kadar süre tanınması, bu sürenin uzaması halinde hizmetin devamlılığı için başka bir personel çalıştırılması, söz konusu personel aynı aile sağlığı merkezindeki tek aile hekimliği birimiyle veya birden fazla aile hekimliği birimiyle sözleşme imzalamış olsa dahi bu süre 1 yılda toplamda 14 günü geçemez,

* Temizlik personeli dışındaki ( ebe, hemşire, att, sağlık memuru veya tıbbi sekreter) personel için, personel değişikliği durumunda grup kriterlerinin devamlılığı için, yukarıdaki şartlara haiz personelin çalıştırıldığına ilişkin müdürlüğe yazılı bildirim yapılmalı, müdürlükçe kontrol edilip uygun bulunması halinde kriter sağlanmış kabul edilmelidir.

maddeleri eklenmiştir. Burada en önemli olan fark eski gruplandırma rehberinde işçi istifa ettiğinde veya görevinden ayrıldığında aynı gün yerine birisini bulma şartı vardı. Bu şart kaldırılarak yeni personel bulabilmek için 14 günlük bir zaman tanınmıştır. Bu şartın aynı şekilde izinler için düşünülmesi iş kanununa aykırı olduğundan, maddenin izinler yönünden dava edilebileceği düşünülmektedir.

10. Esnek mesai uygulaması: Esnek mesai ile ilgili A ve B gruplandırmada eski ve yeni rehber incelendiğinde yeni getirilen kriterler şunlardır. Esnek mesai çizelgesinin onaylı olma şartı getirilmiştir. Tek birimli ASM' de çalışan aile hekimleri için soru kapsam dışında olmakla beraber birden fazla aile hekimliği birimi olan ASM' lerde tek aile hekimliği birimi B gruplandırmasını istiyorsa esnek mesai şartını karşılamak zorundadır. Takiplerde esnek mesai yapmayan birim tespit edildiğinde sadece esnek mesai yapmayan birimin grubu düşürülecektir.

11. Engelli tuvaletleri: A grubunda istenen bu şartta eski ve yeni gruplandırma rehberinde göze çarpan değişiklik, mevcut tuvaletlere ilave olarak en az bir adet engelli tuvaleti bulunma şartı veya mevcut olan bay ve bayan tuvaletlerinin her ikisinin de engelliler için yeniden düzenlenmiş olması şartının getirilmiş olmasıdır. Özellikle binası uygun olmayan ASM' ler için sağlanması zor bir şart gibi gözükmektedir. Bu konuda ayrıntılı çalışma yapılmalıdır.

Yeni gruplandırılma rehberi 1 eylül 2017 tarihi itibariyle yürürlüğe gireceğinden aile hekimlerinin acil olarak gruplandırma kriterlerini tekrar gözden geçirmesi gerekmektedir.

Yeni gruplandırma rehberindeki son değişiklik ise denetimde eksiklik tespit edilen durumda eksikliğin giderilmesi için 10 gün süre verilmesine rağmen, eksikliğin olduğu 10 günlük süre içinde o aile hekimliği birimi veya ASM eksikliği tamamlasa bile 10 günlük sürede sınıfsız olarak değerlendirmeye alınacak olmasıdır. Bu eski rehbere göre yeni bir hak kaybını doğuracaktır. Ve çok tartışılacaktır.

 

 

GRUPLANDIRMA KRİTER ŞARTLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Kriter	Eski	Yeni
	A ve B	A,B,C,D
Aile sağlığı merkezinde aile planlaması için rahim içi araç uygulaması ve takibi yapılmakta ve kayıtları elektronik ortamda tutulmaktadır.	A ve B	madde kaldırılmıştır
Gruplandırmadaki müstakil bir oda şartı	her 3 hekime bir oda	her 4 hekime bir oda
Aile sağlığı merkezine ait internet sayfası bulunmaktadır.	aktif	güncel
Bebek dostu aile hekimliği birimi belgesine sahip olup bu hizmet sunulmaktadır.	bu madde yok	A,B,C,D
Aile sağlığı merkezi girişinin, bekleme alanlarının ve oda girişlerinin görüntülendiği güvenlik kamera sistemi mevcuttur.	bu madde yok	A,B,C grubundaki tüm ASM' ler ile 3 ah birimi ve üstü olan ASM' lere güvenlik kamerası zorunluluğu getirilmiştir.
Muayene odası asgari 14 m2'dir.	A grubu	bu madde kaldırılmıştır.
Emzirme odası veya bölümü	A grubu kapı şartı yok, ıslak mendil şartı yok	A gubu mahremiyeti sağlayacak kapısının olma şartı, ıslak mendil bulundurma şartı
Personel Çalıştırılması	Personel ayrıldığında yerine aynı gün personel bulma şartı var	Personel ayrıldığında yerine 14 gün içinde personel bulma şartı var

 

 

 

Dr. Hakan UZUN-TRABZON

 

---