Derneklerin iş bırakma kararı
Aile Hekimleri Derneklerinin iş bırakma kararının hukuki geçerliliği
04.12.2013 tarihinde yapılan iş bırakma eylemi nedeni ile görev yerinde bulunmayan bir aile hekimi hakkında verilen ihtar puanı cezasının Antalya 3. İdare Mahkemesinin 2014 / 605 Esas ve 1677 Karar sayılı 25.12.2014 tarihli kararı ile iptaline karar verilmiştir. Söz konusu kararın aile hekimleri yönünden çok önemli bir yönü bulunmaktadır.
Karar metninde, “…davacının, üyesi olduğu derneklerin yetkili kurullarınca alınan karara uyarak aile hekimleri hakkında özlük haklarını azaltan, kazanılmış hakların elinden alan birinci basamak sağlık hizmeti ile ilgili olmayan yeni görevlerin bulunduğu yasal düzenlemeleri kamuoyuna anlatarak desteğinin sağlanması amacıyla 04.12.2013tarihinde 1 gün göreve gelmemek eylemini gerçekleştirdiği anlaşılmıştır.” gerekçelerine yer verilmiştir.
Bulunduğumuz her ortamda da ileri sürdüğümüz üzere,
Türkiye tarafından kabul edilerek 25.02.1993 tarih ve 21507 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan ILO 151 Nolu Sözleşme - Kamu Hizmetinde Örgütlenme Hakkının Korunması Ve İstihdam Koşullarının Belirlenmesi Yöntemlerine İlişkin Sözleşme’nin 3. maddesi, sözleşmenin uygulanması bakımından “Kamu Görevlileri Örgütü” deyimi oluşumu ne olursa olsun amacı kamu görevlilerinin çıkarlarını savunmak ve geliştirmek olan herhangi bir örgütü kapsadığı düzenlenmiştir.
Aile hekimlerinin ve aile sağlığı elemanlarının özlük haklarını, çıkarlarını savunan ve amacı bu hakları geliştirmek olan Aile Hekimleri Derneği ve Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu hakkında da söz konusu uluslararası sözleşme hükümleri uygulama alanı bulmaktadır.
Aynı uluslararası sözleşmenin 4. maddesi ile de kamu görevlileri örgütünün amaçları doğrultusunda üyelere etkinlikte bulunabilme olanağı sağlamıştır. Nitekim aynı hususlar yine Türkiye'nin taraf olduğu, örgütlenme özgürlüğünü konu alan Birleşmiş Milletler Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi, Birleşmiş Milletler Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmesi, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi, Sendika Özgürlüğü ve Sendika Hakkının Korunmasına İlişkin 87 sayılı ILO Sözleşmesi, Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı İlkeleri'nin Uygulanmasına İlişkin 98 sayılı ILO Sözleşmesi, Kamu Hizmetinde Örgütlenme Hakkının Korunmasına ve İstihdam Koşullarının Belirlenmesine İlişkin 151 sayılı ILO Sözleşmesi’nin örgütlenme özgürlüğü bağlamında aynı yasal düzenlemelere yer verdiği açıktır.
Türkiye’nin taraf olduğu yukarıda belirtilen tüm uluslararası sözleşmeler Anayasa’nın 90. maddesi uyarınca iç hukukta da uygulanması zorunlu olan düzenlemelerdir. Söz konusu düzenlemeler yasa hükmünde olup iç hukuk düzenlemelerinden de üstün oldukları Anayasa’nın 90. maddesinin son fıkrası gereğidir.
Antalya 3. İdare Mahkemesi tarafından verilen karar ile uluslararası sözleşmelerin sadece sendikalar hakkında geçerli sayılmasından ziyade “Kamu Görevlileri Örgütü” niteliğinde olan tüm sivil toplum kuruluşları hakkında uygulanması gerektiği yönünde verilmiş olan bir karardır.
Kanımızca da, demokratik hakların her zaman geliştirilmesi Anayasal bir gerekliliktir. Uluslararası sözleşmeler ile “Kamu Görevlileri Örgütü” olarak tanımlanan temsil yetkisinin geniş anlamda yorumlanması, Aile Hekimleri Dernekleri ve Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu’nun iş bırakma yönünde vermiş oldukları kararların da mazeret olarak yorumlanması gerektiği sonucunu ortaya çıkarmaktadır.