Ehliyet Raporları Yönetmeliğinde Neler Değişti ? Ehliyet Raporlarında ALGORİTMA Nasıl olmalı ?

Ehliyet Raporları Yönetmeliğinde Neler Değişti ? Ehliyet Raporlarında ALGORİTMA Nasıl olmalı ?

EHLİYET RAPORLARI YÖNETMELİĞİNDE NELER DEĞİŞTİ?

29 Aralık 2015 tarih ve 29577 sayılı Resmi Gazetede “Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları İle Muayenelerine Dair Yönetmelikte” olan değişiklikler yayınlandı.

Peki Neler Değişti? Hep beraber inceleyelim.

  1. Ehliyet için sağlık raporunun kimler tarafından ve hangi kurumlar tarafından verilebileceği belirlenmiş oldu. Yapılan değişikliklerle sürücü ve sürücü adaylarının raporları, Sağlık Bakanlığı ve Üniversitelere bağlı tesislerde, aile sağlığı merkezleri ile ruhsat verilmiş olan özel sağlık kuruluşlarında görevli tabip ve uzman tabipler tarafından verileceği karar altına alındı. Ayrıca Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığının kendi kurum tabipleri de aynı raporları verebilecektir. Burada dikkat çeken bir ayrıntı aile sağlığı merkezlerinin Sağlık Bakanlığı’na bağlı tesisler içinde sayılmayıp ayrı olarak isimlendirilmesi, aile sağlığı merkezlerinin sağlık bakanlığına bağlı olmadıklarının başka bir kanıtı olarak karşımıza çıkmaktadır.
  2. Tabipler tarafından yapılacak olan ilk değerlendirmede aşağıdaki hususlara özellikle dikkat edilecektir.
A- Göz Açısından,
a) Görme derecelerinin 5 inci maddenin ikinci fıkrasına uygun,
b) Görme alanının uygun,
c) Renk körlüğü (Herhangi bir koşul aranmadan sürücü olabilirler.),
d)Gece körlüğü (tavuk karası), gün içinde yapılan yolculuklar ile sınırlı (gün doğumundan bir saat sonra, gün batımından bir saat önce),
e) Derinlik duyusunun normal,
f) Pitozis-hemipitozis,
g) Diplopi ve şaşılığı,
h) Blefarospazm, katarakt, afaki, progresif göz hastalığı,       
ı) Monoküler görme (snellen eşeli ile görme derecelerinin 5 inci maddenin ikinci fıkrasına uygun)
B- KBB Açısından,
a) İşitme kaybı,
b) Günlük hayatı kısıtlayan denge problemi, baş dönmesi nedeni olabilecek bir hastalık,
c) Uyku bozukluğu (Obstrüktif uyku apnesi sendromu, gündüz aşırı uyuklama hali),
C-İç Hastalıkları Açısından,
a) Malign tümör hikâyesi,
b) Hipoglisemiye yol açabilecek ilaç kullanılan diabetes mellitus hastalığı,
c) Kalp-damar hastalığı (anjinal yakınma, akut koroner sendrom tanısı, angioplasti, kalp yetmezliği, hipertansiyon, bilinç bozukluğuna yol açabilecek ritim bozukluğu, kalıcı pil implantasyonu),
d) Organ yetmezliği (organ nakli geçirilmiş olması, kronik böbrek yetmezliği ve diğer hayati önemi haiz organlarda dekompanse yetmezlik),
D-Kas-İskelet Sistemi Hastalıkları
a) Eklem hareketlerinde kısıtlama,
b) Ekstremite noksanlığı,
c) Kas, tendon ve bağ lezyonları,
d) Kas hastalıkları (myopati, progresif muskuler distrofi, kas-sinir kavşak hastalıkları),
E-Ruh ve Sinir Hastalıkları
a) Santral sinir sistemi hastalıkları,
c) Periferik sinir sistemi hastalıkları,
d) Epilepsi,
e) Ruh hastalığı (ağır akıl hastalığı, zeka geriliği, demans, kişilik bozukluğu, ağır davranış bozukluğu),
f) Alkol bağımlılığı,
g) Psikotrop madde bağımlılığı,
  1. Pratisyen tabipler, sürücü ve sürücü adayının genel sağlık durumuna ilişkin yazılı beyanı alarak, (Bir yazılı beyan formu olacak demek )  yukardaki durumların olup olmadığı yönünde ilk muayeneyi yaparak, yönetmelikteki sayılan maddelere göre sürücülüğe engel hali olmayanlara muayeneyi yapan tabip tarafından uygundur raporu verilir. Yapılan muayene sonucunda, sürücülüğe engel hali tespit edilen veya yukarıdaki sayılan durumlardan bir veya bir kaçının olması durumunda veya hakkında karar verilemeyen sürücü/ sürücü adayının, sevke ihtiyaç duyulan uzmanlık muayenesi hariç olmak üzere, sürücü belgesi alabileceği sağlık raporunda belirtilerek, ilgili uzman tabip veya uzman tabiplere sevk edilerek gönderilir. Yani kısacası pratisyen hekim ilk muayeneyi yaptıktan sonra sürücülüğe engel bir hali olduğunu düşündüğü durumlarda ilgili uzman hekimlerin olumlu görüşünün alınması koşuluyla raporunu düzenleyerek, sürücü veya sürücü adayını ilgili uzman veya uzman hekimlere sevk eder. Bundan sonra sürücü veya sürücü adayları tekrar ilk raporu veren pratisyen hekime geri dönmeden, ilgili uzman veya uzman hekimlerin vereceği sağlık raporlarını, pratisyen hekimin verdiği ilk rapora eklenerek, sürücü veya sürücü adayının sağlık raporu geçerlilik kazanır. Pratisyen hekim tarafından sevk edildiği uzman hekim veya uzman hekimlerden, sevk edildiği uzmanlık branşından “sürücü olabilir”  raporunu almayanların sağlık raporu geçersiz sayılır.
 
  1. Bütün branşlar da yapılacak muayene açısından sürücü belgesi sınıfları aşağıda belirtildiği şekilde iki gruba ayrılır:
a) Birinci grup: M, A1, A2, A, B1, B, BE ve F sınıfları,
b) İkinci grup: C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D, DE ve G sınıfları.
 
 

 
 
  1. Sürücü ve sürücü adaylarının muayenelerinin ayrıntılı değerlendirilmesini inceleyecek olursak;
  • GÖZ;
  1. Sürücü/sürücü adayının motorlu bir aracı kullanmak için gerekli olan yeterli görme keskinliğine sahip olduklarından emin olunması için uygun değerlendirilme yapılır. Kişilerin görme keskinliğinin yetersiz olduğuna ve/veya göze ait bir hastalığa dair bir şüphe söz konusu olduğunda, uzman tabip tarafından muayene edilir.
  2. Görme derecesi snellen eşeli ile ölçülmelidir. Birinci grup için her iki gözün görme derecesi toplamı 1,0 (tam) olmalıdır. İkinci grup için az gören gözün görmesi 0,6 ve iyi gören gözün görmesi 0,8 den aşağı olmamalı veya sağ göz 0,7 ve sol göz 0,7 olmalıdır.
  3. Gözlük ve Kontak lens ile düzeltme kabul edilir.
  4. Görme alanı, santral 20 derece içerisinde skotom olmamalıdır. Periferik görme alanı, yatay düzlemde her iki gözde ayrı ayrı görme alanı 120 dereceden daha az olamaz.
  5. Derinlik duyusu; iki gözü olanlarda derinlik duyusu olmalıdır.
  6. Gece körlüğü olanlar gün doğumunun bir saat sonrasından itibaren gün batımından bir saat öncesine kadar araç kullanabilir.
  7. Renk körü olanlar, koşulsuz sürücü olabilirler
  8. Pitosiz-Hemipitosiz, diplopi (çift görme), paralitik şaşılık, blefarospazm (istemsiz göz kasılması )  olanlar iyi değerlendirilmelidir.
  9. Katarak, afaki (gözde lensin bulunmaması), progresif hastalıklar ( katarak, makula dejenerasyonu, retinopatiler, monoküler vizyon, ) göz muayenesinde iyi değerlendirilmelidir.
Yapılan göz muayenesi sonucunda, sürücülüğe engel hali tespit edilen veya yukarıdaki sayılan durumlardan bir veya bir kaçının olması durumunda veya hakkında karar verilemeyen sürücü/ sürücü adayı, göz uzmanına sevk edilmeli, göz açısından ehliyet için sağlık raporunu göz uzmanı tabip tarafından verilmesi gerekmektedir.
 
  • İç Hastalıkları:
a) vakalarında, kişinin araç kullanmasını olumsuz etkileyecek ölçüde kronik komplikasyonları olan ( ) ve/veya insülin ve/veya oral anti diyabetik kullanmak zorunda olup sık hipoglisemiye girenler, kalıcı hipoglisemi duyarsızlığı olanlara sürücü belgesi verilmez. Tam bir hipoglisemi bilincine ve risk anlayışına sahip ancak yukarıda sayılanlar dışında kalan diyabetlilere birinci grup sürücüler için en fazla beş yıl, ikinci grup sürücüler için en fazla üç yıl aralıklarla muayene ve tetkik edilmek suretiyle sürücü belgesi verilebilir. Duyarsız hipogliseminin tespit edilmesi durumunda tespiti yapan tabip/kuruluş bildirimde bulunmak zorundadır. Diyabet tanısı konulmuş kişilerde ilk muayenesinde diyabetli olduklarını bildirmekle yükümlüdürler. Yeni yönetmelik ile sürücü adaylarında diyabet olup/olmadığının, diyabet olanlarda kronik komplikasyon ve hipoglisemi duyarsızlığı olup/olmadığı iyi araştırılmalıdır. Gerekirse iç hastalıkları uzmanına sevk edilerek sürücü sağlık raporunun iç hastalıklarını ilgilendiren kısmının uzman hekim tarafından verilmesi sağlanmalıdır.

b) anjinal yakınması olanlara, akut koroner sendrom tanısı almış olanlara, koroner arter bypass cerrahisi uygulananlara, anjiyoplasti işlemi uygulanmış ikinci grup sürücü adaylarına işlemlerden 6 hafta sonra yapılacak uzman tabip kanaatine göre sürücü belgesi verilir. Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter ablasyonu yapılan ikinci grup sürücü/sürücü adaylarına, implante edilebilir kardiyoverter defibrilatör implantasyonu yapılmış olanlara, Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olanlara, Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan ve ağır semptomatik olanlara, kardiyoloji uzmanı kanaatine göre sürücü belgesi verilir. Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş olanlardan kompleks veya ciddi kardiyak problemi olanlara sürücü belgesi verilmez. Diğer konjenital hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış olanlara belirli aralıklarla kontrolden geçmek kaydıyla kardiyoloji veya kardiyovasküler cerrahi uzmanı kanaatine göre sürücü belgesi verilir. Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye rağmen istirahat TA: 200/120 mmHg nin üzerinde olan sürücü/sürücü adaylarına ikinci grup sürücü belgesi verilmez.

c) Organ Yetmezlikleri; Hayati önemi haiz organlarında dekompanse yetmezliği olanlara sürücü belgesi verilmez. Büyük organ nakli geçirmiş olanlara veya kronik böbrek yetmezliği olup diyaliz tedavisi görenlere, ilgili uzman tabip kanaatine göre sürücü belgesi verilir.

   . KBB;
  1. İşitme normal olacak. Bunun için gürültüsüz bir ortamda dudak okumasına imkan vermeyecek şekilde normal konuşma sesi veya güçlü fısıltının duyulması gerekiyor. İşitme kaybı şüphesi olan uzman hekime sevk edilmelidir.
  2. İleri derecede ses kısıklığı, solunum bozukluğu ve ileri derecede konuşma bozukluğu olanlar, ambulans, resmi veya ticari araç kullanamazlar, bu kişilere ikinci grup sürücü belgesi verilemez.
  3. Kalıcı Trakeostomisi olanlar ambulans, resmi veya ticari araç kullanamazlar. Bunun dışında her iki grup ehliyeti alabilirler.
  4. Günlük hayatı kısıtlayan, tedavi edilemeyen, kontrol edilemeyen baş dönmesi rahatsızlığı olanlara sürücü belgesi verilmez.
  5. Obstrüktif Uyku Apnesi Sendromu olanlar, ağır derecede apnesi olanlar veya orta derecede apnesiyle beraber gündüz uyuklama hali tespit edilenler tedavi görmeden sürücü belgesi alamazlar.
  6. Vücut Kitle Endeksi (VKE) 33 ve üzeri olan kişilerden şikayetine bakılmaksızın tüm gece polisomnografi testi istenir.
  7. Maling hastalığı ve santral sinir sistemi metastazı olanlar ile maling hastalığı kontrol dışına çıkması nedeniyle genel durumu bozuk, düşkün olan kişilere sürücü belgesi verilmez.
 
  • Kas İskelet Sistemi Muayenesi,
a) Vertebra (boyun ve bel) hareketleri, kişinin baş ve boynunu arkaya döndürmesi ve bakmasını %50’ den fazla engelleyen boyun vertebra ve boyun bölgesi hastalıklarında sürücü belgesi verilmez. Lumbal vertebra eğilme ve dönme hareketlerini %75’ den fazla engelleyen durumlarda sürücü belgesi verilmez.
b) Diğer eklem hareketleri, her iki omuz ve/veya dirsek artodezinde veya fonksiyonel olmayan ankilozlarında sürücü belgesi verilmez.
c) El eklemleri, her iki elin baş ve işaret parmaklarının hareketlerinin %75’ ten fazla kaybında ortopedi ve travmatoloji ve/veya fizik tedavi rehabilitasyonu uzman raporu ile birinci grup sürücü belgesi verilebilir.
d) bir elin başparmak veya başparmak dışında dışında iki parmak noksanlığı veya noksan sayılacak şekilde fonksiyon kaybı olanlarda, ortopedi uzmanının ve/veya fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanının görüşleri doğrultusunda birinci grup sürücü belgesi verilebilir. Her iki el başparmak noksanlığında ve/veya ileri derecede fonksiyon kaybı olanlarda sadece F sınıfı sürücü belgesi verilebilir. Üst ekstremitenin dışında ekstremite noksanlığının olması halinde ortopedi uzmanının ve/veya fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanının raporu uyarınca birinci grup sürücü belgesi verilir. Alt ekstremite diz altı ampütasyonların da protezle fonksiyon kazananlar ile protezle fonksiyon uyumu iyi olmayanlardan, özel tertibatlı araç kullanabilecek durumda olanlara ortopedi ve/veya fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı kanaatine göre birinci grup sürücü belgesi sınıfları verilir.
e) Kas, tendon ve bağ lezyonlarının kalça, diz ve ayak bileği eklemlerini veya bu eklemleri oluşturan kemik hareketlerini % 50’den az bozduğu ortopedi ve travmatoloji veya fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanınca belirlenenlere birinci grup sürücü belgesi sınıfları verilir.
f) Sürücü/sürücü adayının sağlık şartları nedeniyle araç kullanması belirli şartlara (ortez-protez)  bağlanmış ise tanı, gerekli ise kontrolün süresi, sürücü belgesi sınıfı ve özel tertibatlı araç kullanabileceği belirtilerek kod yazılmadan 4 üncü maddenin sekizinci fıkrası kapsamında oluşturulan komisyona sevk edilir.”
Kas ve iskelet sistemi muayenesinde, kas hastalıklarına, eklemlerin hareket kısıtlılığı ve ekstremite noksanlıklarına bakılır. Kas hastalığı olanlar ile eklemlerin de hareket kısıtlılığı veya ekstremite noksanlığı olanlar, ehliyet raporu için ortopedi ve travmatoloji ve/veya fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanına sevk edilirler.
 
  • Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenesi;
a) Ruh sağlığı hastalıklarından; ister doğumsal isterse hastalığa, travma veya beyin sinir ameliyatına bağlı oluşmuş ağır akıl hastalığı olanlar, zeka geriliği olanlar,ve/veya yaşlılığa bağlı davranış bozukluğu olanlar, muhakeme, davranış ve uyumu belirgin ölçüde bozacak düzeyde kişilik bozukluğu, dürtü kontrol bozukluğuve ağır davranış bozukluğu olanlar ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilir.
b) Sürücü belgesi verilemeyecek durumlar şunlardır;
1) Zekâ geriliği (IQ düzeyi 79 ve altı),
2) Bunama,
3) Dikkat bilinci, duygu ve heyecanı düşünceyi bozan sürekli bir hastalığın ya da ilaç kullanımının olması,
4) Alkol bağımlılığı olanlar veya alkollü araç kullanmaktan vazgeçmeyenler,
5) Uyuşturucu veya uyarıcı maddelere bağımlı olanlar veya bağımlı olmasa da düzenli olarak kullananlar.

c) Sürücü belgesinin geçici olarak verilemeyeceği durumlar şunlardır
   1- Psikotik bozukluk, akut alevlenme dönemlerinde kişinin sürücü belgesi geri alınır.
   2- Kanıtlanmış, uzun süreli bir alkol almama döneminden sonra, uzman tabiplerin görüşlerine ve düzenli tıbbi kontrollere başvurularak, geçmişte alkol bağımlısı olan kimselere sürücü belgesi verilebilir. Sürücü belgesinin yenilenmesi de aynı şartlara tabidir.
   3- Alkol, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanım bozukluğu ya da bağımlılığı olan kişilerde remisyon ölçütleri karşılanana kadar sürücü belgesinin en az 6 ay süreyle geri alınmasına karar verilir.
   4- Bipolar duygu durum bozukluğu, psikotik özellikli depresyon durumlarında:  kişinin durumuna göre akut dönemlerde sürücü belgesinin geri alınmasına karar verilir.
  5- Dürtü denetimi bozukluğu, patlayıcı dürtü bozukluğu, sınır kişilik (dürtüsellik yüksekse), antisosyal kişilik (dürtüsellik yüksekse) bozukluklarında kalıcı olarak sürücü belgesinin geri alınmasına karar verilebilir.
   6- Bu bentte (c bendi) tanımlanan durumlara sahip sürücülere ikinci grup sürücü belgesi sınıfları verilemez, ambulans, resmi veya ticari araç kullanamazlar. Bu bent kapsamında sürücü belgesinin geri alınmasına ilişkin verilen kararlar hakkında 4 üncü maddesinin onbirinci fıkrası kapsamında bildirimde bulunulur.
 
d) Sinir Hastalıklarından;
   1- Santral sinir sistemi ile ilgili doğuştan veya sonradan geçirilmiş veya cerrahi girişime bağlı hastalıklarla ortaya çıkan uzuvların parezi ve paralizileri (duyusal, motor, koordinasyon ve denge açısından), araç kullanmasını ve trafik güvenliğini engelleyecek şekilde olanlara sürücü belgesi verilmez.
   2- Periferik sinir sisteminin etkilenmesi sonucu ortaya çıkan uzuvlarda parezi ve paraliziler araç kullanmayı ve trafik güvenliğini engelleyecek şekilde olanlara sürücü belgesi verilmez. İki ayağı felçli (parapleji), diğer vücut fonksiyonları normal olan şahıslara birinci grup sürücü belgesi sınıfları verilebilir. Ayrıca ambulans, resmi veya ticari araç kullanamazlar.
   3- Epilepsi hastalarına Nöroloji Uzmanlarınca / Nöroloji Sağlık Kurulu tarafından, sadece birinci grup sürücü belgesi sınıfları verilebilir. Bu sürücüler ambulans, resmi veya ticari araç kullanamazlar.
   4- Progresif seyirli, fonksiyon kaybına neden olan parkinson hastalığı, multipl skleroz, motor nöron hastalığı gibi nörodejeneratif hastalıkları bulunan kişilere yılda bir kez nöroloji uzmanı muayenesinden geçmek kaydıyla hastalıklarındaki fonksiyon kayıplarına göre değerlendirme yapılarak sürücü belgesi verilebilir
    5- Kas hastalıklarından myopati ve progresif muskuler distrofisi, myotonisi ve kas-sinir kavşak hastalıkları olan şahıslardan trafik güvenliğini engelleyecek şekilde olanlara sürücü belgesi verilmez.
    6- Kişide bilinç kaybının yaşandığı ancak epilepsi tanısı konulmayan diğer durumlarda nöroloji uzmanınca bilinç kaybının sürüş esnasında tekrarlama riskine göre değerlendirilir.”

 

KISA ALGORİTMA :

1. Sürücü adayı beyan formunu doldurup imzalayarak hekime başvuracak.(Beyan formunun yasal olarak hekimi koruyucu bir özelliği yoktur )(Sürücü adayı beyan formu; sürücü olur raporuna eklenerek, sürücünün emniyetteki dosyasında muhafazası sağlanmalıdır)
2.Hekim, AHBS kayıtlarından, Sağlık-Net ve SGK-Medulla sisteminden sürücü adayının sağlık verilerini kontrol ederek hastalık bilgilerini kontrol edecek.
3. Hekim " Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları İle Muayenelerine Dair Yönetmeliğe göre sürücü adayını muayene ederek ilgili rapor formatının ilgili yerlerini doldurarak ya tüm riskleri üstüne alarak sürücü olur kararı verecek veya olması gerektiği gibi sürücü adayını ilgili uzman hekim veya uzman hekimlere sevk edecek. Sevk edilen sürücü adayının ilk değerlendirmeyi yapan hekimle işi bitecek, tekrar ilk değerlendirmeyi yapan hekime geri dönmeyecektir.
4. Uzman hekimler kendisine sevk edilen sürücü adaylarını ilgili yönetmeliğin kendilerini ilgilendiren hükümlerine göre muayenelerini yaparak ya sürücü olur kararı yada sürücü olamaz kararı verecek veya özel tertibatlı araç kullanması gerektiğini düşünüyorsa İl Sağlık Müdürlüklerine bağlı komisyona sürücü adayını sevk edecektir.
5. Özel tertibatlı araç kullanması gereken sürücü adayları İl Sağlık Müdürlüklerine bağlı komisyondan olur raporu alarak ancak özel tertibatlı araç kullanma raporu alabilir.
6. Verilen raporların geçerlilik süresi iki yıldır.
7. Sevk edilen sürücü adayının hangi tip sürücü ehliyeti alacağına uzman hekim veya uzman hekimler karar verecektir.
8. Sevk edilen sürücü adayları için, sevk cümlesi şu şekilde olmalıdır. "Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları İle Muayenelerine Dair Yönetmeliğe göre yapılan muayane sonucunda; Göz, KBB, Psikiyatri, ........., ..........., uzmanının/uzmanlarının sürücü olur raporuyla ehliyet almasında bir sakınca yoktur. "


Yeni Ehliyet Raporları Formatı, Ehliyet Tipleri ve Kodlar İçin Tıklayınız.. 
http://www.trahed.org/sayfa/saglik-bakanligi-resmi-yazilari

İlgili Yönetmeliğin tam hali aşağıdaki linktedir..Tıklayınız..
http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/12/20151229.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/12/20151229.htm


KAHEKON-2016 ayrıntı bilgi içi tıklayınız..
http://www.kahekon.com/
 

Dr. Hakan UZUN-TRABZON
 
 
 
 
 
 
 
 

PAYLAŞ: