Defin Ruhsatı Düzenlemek, Kimin Görevidir ?

                       DEFİN RUHSATI DÜZENLEMEK, KİMİN GÖREVİDİR?
        Bu yazımızda defin ruhsatı düzenleme görevinin kime ait olduğunu bulmaya çalışacağız. Her zaman olduğu gibi ilk önce kanunlara sonra yönetmelikler ve yönergelere bakacağız.
        Defin Ruhsatları ile ilgili kanun, 24.04.1930 tarihinde kabul edilen 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’dur. Bu kanunu incelediğimiz zaman, Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 216. Maddesinde defin ruhsatının kimler tarafından düzenleneceği belirtilmiştir. Madde-216   “ Belediye tabipleri olan yerlerde defin ruhsatiyeleri bu tabipler tarafından, bulunmadığı takdirde Hükümet tabipleri tarafından mevtanın muayenesinden sonra verilir. Ölümüne sebep olan hastalık esnasında tedavi eden tabibin verdiği ruhsatname resmi tabipler tarafından tasdik edilmek şartiyle muteberdir.” hükmü yer almaktadır.
         Demek ki belediye tabiplerinin olduğu yerlerde defin ruhsatı belediye tabipleri tarafından, belediye tabibinin bulunmadığı yerlerde ise Hükümet tabipleri tarafından defin ruhsatı verilecektir.
         Peki Hükümet tabibi kimdir ?
         Bu sorunun cevabı yine Umumi Hıfzıssıhha Kanununda yer almaktadır. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’ nun 8. maddesinde, “Her kazada ve icabı takdirinde nahiye merkezlerinde bir veya mütaaddit Hükümet tabipleri istihdam olunur. Hükümet tabipleri doğrudan doğruya vilayet sıhhiye müdürünün emri altında olup memur oldukları mahallerin sıhhi umur ve muamelelerinden mesuldür ve kaymakamın sıhhi hususatta sıhhi müşaviridir. Hükümet tabiplerinin maiyyetlerinde sıhhi işlerde kendilerine muavenette bulunmak üzere küçük sıhhat memurları istihdam edilir.” hükmü yer almaktadır.
         Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 8. maddesinde tarif edilen, hükümet tabibi şifresini çözecek olursak;
        Hükümet tabipleri

1. Her kazada (ilçede), istihdam olacak,
2. İl Sıhhiye (Sağlık veya Halk Sağlığı) Müdürünün emri altında olacak,
3. Memur oldukları mahallerin sıhhi işlerinden mesul olacak,
4. Kaymakamın, sıhhi hususta müşaviri olacaktır.

Günümüze uyarladığımız zaman, Hükümet tabiplerinin Toplum Sağlığı Merkezi Hekimleri olduğu açık ve seçik olarak bellidir. Bu durumda belediye hekiminin bulunmadığı yerlerde defin ruhsatı düzenleme görevi, Toplum Sağlığı Merkezi Hekimlerinindir.

Peki Aile Hekimleri Hükümet tabibi midir ?
Bunu anlayabilmek için yine iki Kanunu ve Aile Hekimliği Hizmet Sözleşmesini inceleyeceğiz.

1. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nu yukarıda incelediğimiz zaman, aile hekimlerinin hükümet tabibi tanımına uymadığını net bir şekilde görebilmekteyiz.
2. 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu’nu incelediğimiz zaman ise aile hekimlerinin defin ruhsatı düzenleme görevi olduğuna veya hükümet tabibi olduğuna dair hiçbir ibarenin yer almadığı görülmektedir. Aile Hekimlerinin görev tanımı, 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu’ nun 2. maddesinde tanımlanmıştır. ” Aile hekimi; kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini yaş, cinsiyet ve hastalık ayrımı yapmaksızın her kişiye kapsamlı ve devamlı olarak belli bir mekânda vermekle yükümlü, gerektiği ölçüde gezici sağlık hizmeti veren ve tam gün esasına göre çalışan aile hekimliği uzmanı veya Sağlık Bakanlığının öngördüğü eğitimleri alan uzman tabip veya tabiptir.” 
3. Aile Hekimi ile Vali arasında imzalanan, Aile Hekimliği Hizmet Sözleşmesini de incelediğimiz zaman, aile hekimlerinin defin ruhsatı düzenleme görevi olduğuna veya hükümet tabibi olduğuna dair hiçbir maddenin yer almadığı görülmektedir.
    
   Yukarıda açıkladığımız kanunu gerekçeler doğrultusunda, aile hekimlerinin hükümet tabibi olmadıkları ve defin ruhsatı düzenleme görevleri bulunmadığı net olarak anlaşılmaktadır.
    
   Kanunu incelemeleri tamamladıktan sonra konu ile ilgili yönetmelikleri incelediğimiz zaman, 19.01.2010 tarihinde yayınlanan, 1. Değişikliği 03.04.2012 tarihinde, 2. Değişikliği 19.01.2013 tarihinde yapılan, Mezarlık Yerlerinin İnşaası ile Cenaze Nakil ve Defin İşlemleri Hakkında Yönetmeliği’ nin 4. maddesinde ki tanımlar kısmının h) maddesinde, Hükümet tabibi: Toplum sağlığı merkezi hekimini veya aile hekimini,(değ:19.01.2013) ifade eder, hükmünün bulunmasına rağmen, bu hükmün çıkartılacak olan yönetmeliklerin, mevcut kanunlara aykırı olamayacağı gerçeğine göre değerlendirilmesi gerektiği açıktır. Bu hukuksal tespite göre 19.01.2013 tarihinde yönetmelikte yapılan bu değişikliğin HUKUKSUZ olduğu açık ve nettir. Bu hukuksuzluğun, Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu’nun (AHEF) açmış olduğu dava ile giderileceğine eminiz.
    
   Adaletin ve Hukukun Her Zaman Üstün Olduğu Günlerde Yaşamak Dileklerimle…
    
   Dr. Hakan UZUN-TRABZON
    

---