ASM Nöbetlerinde ücret açmazı
AHEF 2. Başkanı Dr. Hakan UZUN, yaptığı açıklama ile aile hekimlerine ve aile sağlığı çalışanlarına, ASM/TSM nöbetleri için nöbet ücreti ödenemeyeceğini söyledi.
Aile Hekimlerinin nöbet hizmetlerini düzenleyen 2014/33 sayılı genelgenin 3. maddesinin g) bendinde “ ASM/TSM ‘ lerde tutulacak nöbet hizmeti karşılığında HSM döner sermayesinden ücretler ödenecektir” hükmü yer almasına rağmen, nöbet görevinin aile hekimliği hizmetleri kapsamında değerlendirilmesi halinde, aile hekimlerine ayrı bir ücret ödenmesi mümkün görülmemektedir. Maliye Bakanı Sayın Mehmet ŞİMŞEK ’in vermiş olduğu 07/03/2012 tarih ve 610-105 sayılı yazılı cevap yazısında, Aile Hekimlerine yapılan her türlü ödemelerin Sağlık Bakanlığının ilgili yıl bütçesinde yer alan “03.5 Hizmet Alımları” ekonomik kodunu içeren tertiplerden yapıldığı belirtilmektedir.
5258 sayılı Aile Hekimliği Kanununun 3. maddesinin 5. fıkrasında yer alan “Aile hekimlerine ve aile sağlığı elemanlarına 657 sayılı Kanunun ek 33 üncü maddesinde belirtilen yerlerde haftalık çalışma süresi ve mesai saatleri dışında ayda asgari sekiz saat; ihtiyaç hâlinde ise bu sürenin üzerinde nöbet görevi verilir. Bunlara entegre sağlık hizmeti sunulan merkezlerde artırımlı ücretten yararlananlar hariç olmak üzere, 657 sayılı Kanunun ek 33 üncü maddesi çerçevesinde nöbet ücreti ödenir.” hükmü dikkatle incelendiğinde de Aile Hekimlerine nöbet ücreti ödenemeyeceği açıkça görülmektedir.
657 sayılı Kanun’un EK 33üncü maddesi şu şekildedir:
“Yataklı tedavi kurumları, seyyar hastaneler, ağız ve diş sağlığı merkezleri, aile sağlığı merkezleri, toplum sağlığı merkezleri ve 112 acil sağlık hizmetlerinde haftalık çalışma süresi dışında normal, acil veya branş nöbeti tutarak, bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personele, izin suretiyle karşılanamayan her bir nöbet saati için (nöbet süresi kesintisiz 6 saatten az olmamak üzere), aşağıda gösterilen gösterge rakamlarının aylık katsayısı ile çarpılması sonucu hesaplanacak tutarda nöbet ücreti ödenir. (Ek cümle:2/1/2014 - 6514/10 md.) Bu ücret yoğun bakım, acil servis ve 112 acil sağlık hizmetlerinde tutulan söz konusu nöbetler için yüzde elli oranında artırımlı ödenir. Ancak ayda aile sağlığı ve toplum sağlığı merkezlerinde 60 saatten, diğer yerlerde ve hiçbir şekilde 130 saatten fazlası için ödeme yapılmaz. Bu ücret damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.”
İlk bakışta Kanunda “sözleşmeli personel” tanımı yer aldığı için Aile Hekimlerine bu madde çerçevesinde ücret ödenebileceği düşünülebilir. Ancak kanunda tarif edilen “sözleşmeli personel’ lerin kim olduğunu anlamak için 657 sayılı Kanunun “İstihdam Şekilleri” başlıklı 4. Maddesinin (B) fıkrasına dikkatle bakmak gerekir. Söz konusu fıkrada Sözleşmeli Personel “Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, Bakanlar Kurulunca belirlenen esas ve usuller çerçevesinde kurumun teklifi ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığınca vizelenen pozisyonlarda, mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileri” olarak tanımlanmaktadır. Maliye Bakanlığının 07/03/2012 tarih ve 610-105 sayılı yazılı cevap yazısına tekrar bakılacak olursa Aile Hekimleri için Maliye Bakanlığı tarafından herhangi bir pozisyon vizesi yapılmadığı görülmektedir. Kaldı ki 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu’nun 3. maddesi 1. fıkrasında yer alan “Sağlık Bakanlığı; Bakanlık veya diğer kamu kurum veya kuruluşları personeli olan uzman tabip, tabip ve aile sağlığı elemanı olarak çalıştırılacak sağlık personelini, kendilerinin talebi ve kurumlarının veya Bakanlığın muvafakatı üzerine, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile diğer kanunların sözleşmeli personel çalıştırılması hakkındaki hükümlerine bağlı olmaksızın, sözleşmeli olarak çalıştırmaya veya bu nitelikteki Bakanlık personelini aile hekimliği uygulamaları için görevlendirmeye veya aile hekimliği uzmanlık eğitimi veren kurumlarla sözleşme yapmaya yetkilidir.” hükmünden de açıkça anlaşılabileceği üzere Aile Hekimleri 657 sayılı Kanunda tarif edilen sözleşmeli personel değillerdir.
Nöbet görevinin Aile Hekimliği Hizmetleri kapsamında değerlendirilmemesi halinde, “Aile Hekimliği Hizmetleri” haricinde üstelik Kanunda “çalışma saatleri dışında” cümlesiyle “Aile Hekimliği Hizmetlerinin verildiği çalışma saatleri dışında” bir hizmetin belirtildiği başka bir görev olan “nöbet” görevi verilebilmesi için ayrı bir hizmet sözleşmesi imzalanması gerekmektedir.